Als leider wil je geen rem zijn op verandering, maar de katalysator. Zeker in organisaties waar besluitvorming traag verloopt en teamenergie vaak weglekt in vergaderingen, wachttijden en ruis. Bij Agile Fanatics geloven we dat leiderschap draait om het mogelijk maken van vooruitgang: samen weten waar je heen gaat, ruimte maken voor eigenaarschap en ritme creëren dat energie geeft.
”Het gaat hierom een fundament voor autonome teams, maar vergeet niet dat naast deze functionele elementen de onderstroom ook belangrijk is. Iets waar het dus gaat om o.a. vertrouwen geven en voelen bij jezelf, in je team en binnen de organisatie. Hiervoor meer in toekomstige berichten (lees ook mijn artikel: Succesvol Agile coachen: de verrassende parallellen met mijn basketbalteam), maar wil je hier al meer over weten, neem dan gerust contact op.”
Deze leiderschap elementen heb ik gecombineerd met de tussentijdse resultaten van mijn onderzoek onder marketing & communicatie specialisten binnen de zorg en non-profit.
Hier zijn drie leiderschapsprincipes waarmee je versnelling brengt. Mét praktische werkvormen die je morgen kunt toepassen.
🔭 Bepaal het speelveld – en de richting
Een team dat niet weet wat het spel is, of wat ‘scoren’ betekent, raakt versnipperd. Leiderschap begint dus met het expliciet maken van richting: wat willen we bereiken, en wat levert echt waarde?
Het expliciet maken van deze doelstellingen kan door gebruik te maken van OKR’s. Oftewel Objectives & Key Results. Ooit in jaren zeventig geïntroduceerd bij Intel door Andrew Grove. Hieronder voorbeelden van dergelijke OKR’s.
Gebruik OKR’s;
- Objective: Verbeter communicatie binnen de organisatie om transparantie en alignment te bevorderen.
- Key Result (KR) 1: Implementeer een bedrijf breed communicatieplatform en bereik 90% adoptie onder medewerkers.
- Key Result (KR) 2: Voer een medewerkerstevredenheidsonderzoek uit en behaal een 80% tevredenheidsscore over interne communicatie.
- Key Result (KR) 3: Verhoog de duidelijkheid en tijdigheid van aankondigingen, met een 95% begrip onder medewerkers
- Objective: Verbeter communicatie met externe stakeholders zoals klanten, partners en media
- Key Result 1: Ontwikkel een mediabeleid en realiseer 30% meer positieve mediaberichtgeving binnen een jaar.
- Key Result 2: Verhoog klanttevredenheid over communicatie met 15% via surveys na contactmomenten.
- Key Result 3: Implementeer een social media engagement plan en realiseer 20% groei in bereik en engagement.
👉 Pro-tip: Laat het team zélf bijdragen aan de formulering van de Key Results. Zo creëer je eigenaarschap vanaf het begin.
Extra methodiek: Teamdoelen visualiseren
Gebruik een Portfolio Board of digitale Miro/MURAL-wall waarin de doelen van het team tastbaar worden – bijv. via cirkels (jaar, kwartaal, sprint), zodat ieder teamlid de samenhang ziet.
Oplossingen van de mensen die ik heb geïnterviewd.
Wat doen de leiders die ik heb gesproken aangaande het vaststellen en visualiseren van de duidelijke kaders die het team nodig heeft.
- Team dat een fysieke portfolio wand met drie ringen (strategische doelen – projecten – acties), als visueel en gezamenlijk anker.
- Thematisch organiseren van communicatie rond strategische thema’s i.p.v. divisies.
- Communicatie wordt structureel getoetst aan de organisatiestrategie en eigen communicatievisie.
“Als een actie geen link heeft met een strategisch doel, bespreken we: ‘waar zijn we dan eigenlijk mee bezig?’” — HMC
🧱 Maak eigenaarschap mogelijk – haal obstakels weg
Snelheid ontstaat niet uit druk, maar uit duidelijkheid. Teams vertragen wanneer rollen onduidelijk zijn, afhankelijkheden niet benoemd worden of besluitvorming vaag is. Jouw taak als leider? Structuur geven, zonder te micromanagen (ook als je dit soms nodig acht).
Concreet maken? Bepaal en bespreek de rollen:
- Gebruik een rollenkaart (bijv. uit Holacracy of RACI): Wie is verantwoordelijk voor wat? Wie beslist? Wie adviseert?
- Start met een Teamrollen-check-in:
- Welke rollen heb je nu op je?
- Wat verwacht je van anderen?
- Waar zitten dubbelingen of gaten?
👉 Pro-tip: Leg vast wie wát beslist. Bespreek dit expliciet in je weekstart of retrospectives.
Extra methodiek: Belemmeringen loggen
Introduceer een visueel ‘impediment board’ (bv. fysiek of via tools als Jira, Trello of Notion):
- Elk teamlid mag obstakels toevoegen.
- Obstacle owner = degene die ermee aan de slag gaat (niet per se de teamleider!)
- Werk er elke week minstens 1 actief weg (zie ook kopje ritme).
Oplossingen van de mensen die ik heb geïnterviewd.
De leiders die ik heb gesproken zijn zich bewust van het bepalen van rollen. Desondanks is het niet altijd even makkelijk om deze rollen vast te stellen en een team hierin mee te krijgen. Laat staan de gehele organisatie.
- Afschaffing van matrixstructuur en helderheid over wie waarvoor verantwoordelijk is; minder maar duidelijkere prioriteiten.
- Introductie van roloverleggen, duidelijke roldefinities en inzet van facilitators om eigenaarschap te structureren.
- Pleidooi voor heldere rolverdeling en wederzijds respect tussen adviseurs en contentspecialisten om samenwerking te verbeteren.
“Ik zie mezelf als bassist van het team – ik geef richting en ruimte, niet de maat aan.” — Artsen zonder Grenzen
🕒 Zorg voor ritme dat beweging vasthoudt
Zonder structuur verdwijnt focus. Zonder reflectie verdwijnt leren. Agile leiders zorgen voor een ritmisch fundament waarop het team kan bouwen. Niet rigide, wel consistent. Niet controlerend, wél faciliterend.
Concreet maken? Werk met Sprints en rituelen:
💡 Sprints (1 tot 3 weken cycli) zorgen voor:
- Duidelijke focus: wat doen we deze periode wél en niet?
- Regelmatige bijsturing: werkt onze aanpak?
- Kortetermijnoverwinningen: zichtbare voortgang = motivatie
Belangrijke sprint-rituelen:
- Sprint Planning
- Stel samen het sprintdoel vast (in lijn met je OKR’s).
- Kies alleen werk dat bijdraagt aan het doel.
- Verdeel werk op basis van capaciteit en expertise.
- Daily Stand-up
- 15 minuten, max.
- Wat heb je gisteren gedaan? Wat doe je vandaag? Wat houdt je tegen?
- Sprint Review
- Wat hebben we opgeleverd?
- Laat werk zien aan stakeholders of collega’s.
- Verzamel feedback voor de volgende sprint.
- Retrospective
- Wat ging goed? Wat kan beter? Wat doen we anders?
- Betrek iedereen en focus op kleine verbeteringen.
👉 Pro-tip: Gebruik formats zoals “Start, Stop, Continue” of “Mad/Sad/Glad” voor retrospectives om gesprekken levendig en betrokken te houden.
Wat zeggen de professionals die ik heb geïnterviewd?
De interviews gaven inzicht in de routines die de bevraagde in hun werkprocessen met het team hebben geïmplementeerd.
- Tweewekelijkse fysieke portfolio meeting met vaste structuur (check-in, demo, opschoning, check-out).
- Tweewekelijkse stand-ups + aanvullend overleg voor verdieping van grotere projecten.
- Dagelijks kort teamoverleg + kwartaalrapportages als reflectiemoment op inhoud én samenwerking.
- Wekelijkse teammeetings + structurele evaluatie op samenwerking (inclusief 360-feedback).
🧭 Samengevat: van leiden naar versnellen
| Leiderschapsprincipe | Wat je doet | Hoe je het doet |
|---|---|---|
| Richting geven | Creëer duidelijkheid en focus | OKR’s, visueel teamdoel, portfolio wall |
| Belemmeringen wegnemen | Structuur aanbrengen zonder te sturen | Rollenkaart, impediment board, check-ins |
| Ritme aanbrengen | Hou energie, focus en reflectie vast | Sprintplanning, stand-ups, reviews, retro’s |
🎯 Aan de slag met jouw team?
Wil je deze aanpak zelf ervaren? Bij Agile Fanatics brengen we dit in praktijk met energieke teamtrajecten en gamified workshops. Eén van onze basis workshops is de TeamCanvas. Altijd praktisch. Altijd met impact en met veel plezier. Geen dikke rapporten, maar werkvormen die direct beweging brengen.
Je het volgende eens voor: jouw team dat zélf weet wat belangrijk is, belemmeringen zelfstandig oplost, en elke twee weken successen boekt. Het kan en je zult trost zijn op hen en op jezelf, dat je de stap hebt durven zetten.
👉 Nieuwsgierig? We bouwen graag samen aan jullie versnelling.